مارال علوی متولد ۲۶ مرداد سال ۱۳۶۲ تهران یکی از همیاران پرتلاش باغ‌وحش تهران است که قریب یک سال است با این مجموعه همکاری داوطلبانه دارد. علوی دیپلم گرافیک، لیسانس معماری و دانشجوی فوق‌لیسانس مهندسی معماری است. در ظرف یک سال گذشته طرح‌های جالبی از این معمار جوان در باغ‌وحش تهران اجرایی شده که نشانگر عزم باغ‌وحش تهران برای تغییر و در عین حال تلاش بی‌وقفه داوطلبانی همچون خانم مهندس علوی است. در ادامه با ما همراه باشید تا برخی از این تلاش‌ها را مرور کنیم.
■ خانم مهندس علوی بفرمایید همکاری شما با باغ‌وحش تهران چطور آغاز شد؟سال گذشته یکی از دوستانم من را در جریان آغاز به کار یک پروژه همیاری داوطلبانه در این مجموعه گذاشت، از ایشان خواستم تا در صورت امکان من را هم به این پروژه وارد کنند که خوشبختانه با استقبال مدیر این طرح یعنی آقای دکتر ایمان معماریان همراه شد. خیلی‌ها تصور می‌کنند که کوچک‌ترین ارتباطی بین معماری و حیات‌وحش نیست یعنی یک معمار اصلاً نمی‌تواند با حیوانات ارتباط برقرار کند که این باور از اساس اشتباه است. در وهله نخست از من خواسته شد که طرح‌هایی برای تابلوهای غذا ندهید و بروشور باغ‌وحش طراحی کنم و بعد کم‌کم همه ما به نوعی روی ریل قطار افتادیم به طوری که بعد از آن‌ها طراحی و جانمایی جایگاه شیرها، جایگاه گرگ‌ها و حتی طراحی مهدکودک در دستورکار قرار گرفتند.
■ در مورد طراحی جایگاه شیرها توضیح دهید که دقیقاً چه چیزی طراحی کردید؟با توجه به صحبت‌هایی که با مسئولین باغ‌وحش انجام شد، معماری همسان با اقلیم شیرها در دستورکار قرار گرفت که البته این مساله یک بحث خیلی مهم در معماری هم هست. توضیحاتی در مورد جایگاه شیرها به من داده شد از جمله اینکه موارد ایمنی به چه صورت باشد، شیرها چه نیازهایی دارند، تخت استراحت جایگاه بیرونی باید در کدام محل جانمایی شود، چطور باید از درختان حفاظت کرد، استفاده از آب به چه شکل باشد و البته توضیحاتی هم در مورد جایگاه داخلی داده شد. لازم به ذکر است که من فقط کار طراحی را برعهده داشتم، عملیات اجرایی دیوارهای دور جایگاه و مهم‌تر از آن طراحی فضای سبز برعهده مهندسان تیم اجرایی و البته دست‌اندرکاران خود باغ‌وحش تهران بود. طرح‌های ۳ بعدی که من پیشنهاد دادم بر اساس مشورت و نظرسنجی با آقای دکتر معماریان تنظیم شد چرا که ایشان سابقه چندین ساله در این کار دارند. اساس کارمان استانداردهای اتحادیه جهانی باغ‌وحش‌های اروپا (EAZA) بود و بنا شد که فضایی طراحی شود که هم برای بازدیدکنندگان نمای زیبایی داشته باشد و هم از طرفی راحتی و آسایش خود حیوان در نظر گرفته شود. برای بخشی که مربوط به بازدیدکنندگان بود، طراحی صخره‌ای در نظر گرفته شد که به صورت ماکت و با زیرساخت رابیتس و گچ و سیمان انجام می‌شود و سپس با نازک‌کاری نهایی به یک صخره واقعی از نوع بومی تبدیل می‌شود و در داخل هم که المان‌هایی مانند آب‌نما، نشیمنگاه، جایگاه نگهداری، استراحت، غذادهی و… تعبیه گردید که البته هنوز فاز اجرایی آن تمام نشده است.
■ چه چیزی باعث شد که شما معماری را انتخاب کنید و خواستید یک معمار شوید؟من از کودکی ارتباط نزدیکی با هنر داشتم و رشته‌ی دبیرستان را هم هنر و گرافیک انتخاب کردم اما بعد از آن متوجه شدم که رشته انتخابی من بیش‌تر دو بعدی است و آنچه که من بیش‌تر بدان احتیاج دارم مواردی هست مانند چگونگی طراحی ساختمان‌های بزرگ، مکان زندگی انسان‌ها، فضا و.. که همه این‌ها به نوعی از دغدغه‌های من به حساب می‌آمدند بنابراین همان زمان که خودم را برای کنکور هنر آماده می‌کردم به طور خیلی اتفاقی به سمت معماری رفتم و خیلی سریع دریافتم که این دقیقاً همان چیزی است که من همیشه در جستجوی آن بودم یعنی در واقع من خود را از دو بعد به سه بعد رساندم و این باعث شد که دید من در مورد زندگی و انسان‌ها کلاً تغییر کند. بدین جمع‌بندی رسیدم که روحی که در زندگی آدم‌هاست و ارتباطی که با یکدیگر دارند همه این‌ها زیرمجموعه‌ای است که در نهایت به یک اثر معماری می‌رسد و اینطور شد که من به معماری علاقه‌مند شدم و هر چقدر هم که جلوتر رفتم، آن پیش زمینه‌ای که از هنر داشتم (میان گیومه اینکه من با موسیقی، هنر، نقاشی، عکاسی، طراحی و … چندان بیگانه نیستم) همگی دست به دست هم دادند و من را بدین‌جا رساندند.
■ چقدر زمان خودتان را به یادگیری اختصاص می‌دهید؟معماری هم یک علم و یک هنر و هم یک طرز نگرش محسوب می‌شود و ما از معمارهای اولیه تا به الان انواع و اقسام سبک‌های معماری داریم بنابراین معماری نمی‌تواند به یک جا متوقف شود و با یک تعریف و یک سبک محدود شود به همین دلیل است که لحظه به لحظه و روز به روز معماری در حال پیشرفت است و سبک‌ها و سیستم‌های سازه‌ای جدید را به وجود می‌آورد و به طور کلی کسانی که در این رشته هستند هم بالطبع باید اطلاعات خود را با حضور مستمر در سمینارها و برنامه‌های مختلف که وجود دارد، ارتقاء دهند. درواقع طبیعت این رشته است که نمی‌توان آن را در یک جا متوقف کرد.
■ آیا شما در کارهاتون نوآوری دارید؟خوب این را بهتر است مخاطب جواب بدهد یک دلیل ورود من به کارهای داوطلبانه باغ‌وحش هم این بود که دیدم اتفاقاً جای خوبی برای پیاده‌سازی فکرهای جدید و خلاقانه است در واقع باغ‌وحش محکی است برای اینکه ایده‌های خلاقانه را مطرح کنید.
برای مشاهده بهتر روی تصاویر کلیک کنید.
■ اما چرا باغ‌وحش؟واقعیت این است که من از دوران بچگی خیلی باغ‌وحش را دوست نداشتم آنهم فقط به خاطر این که همیشه فکر می‌کردم باغ‌وحش جایی است پر از قفس و نرده و حیوانات در آنجا حبس شده‌اند تا این که وارد باغ وحش تهران شدم. باغ‌وحش تهران را خیلی متفاوت با تصورات پیشین دیدم و مهم‌تر از آن فضای کار و استقبال از ایده‌های نو است که به من بعنوان یک معمار ساده و علاقمند به حیوانات این امکان را می‌دهد که تغییر ایجاد کنم. من تا امروز ایده‌هایی داده‌ام که برخی از آن‌ها رد و برخی هم قبول شده است. مثلاً در جایگاه شیرها وقتی طرح از اول ساخته می‌شود طبیعتاً این پتانسیل را هم دارد که یک طراحی جدید روی آن صورت بگیرد و دقت تخریب بالایی داشته باشد اما در جایگاه‌های دیگر خوب این تخریب رو نمی‌توانیم داشته باشیم بنابراین دست طراح خوب به نوعی بعضی جاها بازتر است. از طرفی هم کار حرفه‌ای معماری به گونه‌ای است که معمار یک طرح و ایده‌ای برای خودش دارد از آن طرف کارفرما هم طرح و ایده‌هایی را مدنظر خود دارد که لزوماً با هم یکی نیست اما لازمه کار این است که دو طرف با هم به یک تعاملی برسند و یک طرح واحد اجرایی شود.
■ بروشور باغ‌وحش تهران را هم شما طراحی کرده‌اید. این بروشور خیلی متفاوت است با بروشورهای معمولی که ما تاامروز دیده‌ایم. لطفاً کمی هم در مورد آن توضیح دهید.اصل ایده بروشور باغ‌وحش تهران این بود که طرح زیست‌محیطی باشد یعنی استفاده‌کننده از آن بحدی جذب طرح شود که نه‌تنها آن را ببیند بلکه از آن استفاده هم بکند. شما می‌توانید به راحتی با بروشور باغ‌وحش تهران یک ساک کوچک دستی بسازید. جدای از همه این‌ها درگیر شدن کودکان و علاقه به ساخت بروشور برای من خیلی مهم بود و بارها کودکانی رو دیدم که با علاقه بروشور را در گوشه‌ای از باغ‌وحش می‌ساختند. مخصوصاً در زمان رونمایی از این بروشور من و دوستم حضور داشتیم و نحوه استفاده از آن را به بازدیدکنندگان باغ‌وحش نشان دادیم. بازخورد خیلی مثبت مردم از این بروشور واقعاً همان پاسخی بود که من بدان نیاز داشتم. از طرف دیگر ممنون هستم از آقای دکتر معماریان که از این طرح نو حمایت کردند.
■ طراحی برای دنیای حیات‌وحش چه تفاوت‌های ساختاری و معنایی دارد؟طراحی برای انسان‌ها یه مقدار کار را راحت‌تر می‌کند به دلیل این که ما یکسری استانداردهایی داریم که فرضاً می‌گوید هر آدمی با هر ابعاد و اندازه‌ای چند مترمربع فضا نیاز دارد و کلاً استاندارد انسان برای زندگی خودش برای معماران آشناتر هست. در مورد حیوانات هم البته یکسری استانداردها هست. در مورد جایگاه‌های حیوانات باغ‌وحش تهران تمام تلاش خود را می‌کند که به استانداردها نزدیک شود چرا که این ما هستیم که وظیفه تامین آسایش حیوانات را بر اساس مطالعات رفتارشناسی و … داریم.
■ وضعیت طراحی برای فضاهای حیات‌وحش در اسارت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟در باغ وحش تهران قدم‌های خیلی خوبی داره برداشته می‌شود اما متاسفانه در شهرستان‌ها وضعیت حیوانات در اسارت مطلوب نیست.
■ شما برای طراحی از همان ابتدا از کامپیوتر استفاده می‌کنید یا هنوز با اسکیس‌های دستی کار می‌کنید؟برای شروع کار از اسکیس‌های دستی استفاده می‌کنم و نسبت به کامپیوتر راحت‌تر میتوان با آن کار کرد اما وقتی به یک نتیجه ای رسیدم داخل کامپیوتر پیاده می‌کنم.
■ به غیر از معماری، شما چه علاقه‌مندی دیگری دارید که کارتانرا هم تحت تاثیر قرار می‌دهد؟هنر، نقاشی و گرافیک که خیلی در طراحی معماری به من کمک کرده و می‌کنند. موسیقی هست که واقعاً یکی از الهام‌بخش‌ترین موارد در طراحی معماری هست. همچنین ورزش هم ذهن من را خیلی بازتر می‌کند.
■ کدام معماران یا طراحان معاصر هستند که شما تحسینشان می‌کنید؟من هیچ‌گاه خود را مقید به یک معمار یا یک سبک نکردم. هرکسی که به من یک خط، یک کلمه یا یک جمله آموزش داده، برایم تاثیرگذار بوده شاید یک اثر از یک معمار را دوست داشته باشم اما یک اثر بر روی من معمولاً خیلی تاثیرگذار نیست بیش‌تر کلی‌نگر هستم.
برای مشاهده بهتر روی تصویر کلیک کنید.
برگرفته از :
پایگاه علمنا 
